FITXA
Zer egiten du: Burujabetzaren alde ari den eragilea. Janari prestatuak.
Noiz sortua: 2020ko urrian.
Egoitza: Burlatan.
Bazkideak: Bi langile-bazkide, bi langile egun erdiz eta 70 bazkide.
Harremanetarako: 722 856 471 / 722 856 432 ondalankoop@gmail.com / info@ondalankoop.eus
Burlatan duten sukaldean hamabi jaki prestatzen dituzte astero eta bost jasotze puntutan uzten dute. Ondalaneko bazkideek leku horietako giltza badute eta nahi dutenean pasatu daitezke janari ontzien bila. Etxekoak dira bazkideak: ez da kuotarik ez permanentziarik ordaindu behar. Mikrokooperatiba honetako langileekin aurrez aurre biltzea da bazkide egiteko lehen baldintza: elkarri izena eta aurpegia jartzea, lan egiteko modua ezagutzea eta batzarretan denen artean erabakitzea aurrera begira zer egingo duten.
2020ko urrian sortu zen Ondalan mikrokooperatiba, nahiz eta luze aritu ziren lehenagotik proiektua lantzen. Burujabetzaren alde lan egiten duen eragile moduan izendatzen dute beren burua. Sorrera honetan praktikan egiten dutena, janari prestatua eskaintzea da. “Aurrera begira ikusiko da zer forma hartzen joango den, bazkideak dira erabakitzen dutenak, asanbladatan” azaldu digute langileek. Horren adibide modura, elkarrizketa bukatu ostean baratzea lantzera joango dira, bazkideek hala erabaki baitzuten azken asanbladan: “Unx herrian kezka handiena despopulazioa da eta baratzea sortu dugu; bertan bi lanpostu sortzea da asmoa, herriko gazteei soldata duin batekin bertan lan egin eta bizitzeko aukera emateko”. Oraintxe lantzen hasi diren baratzeak aurrera begira emango ditu bere fruituak eta bitartean, Nafarroako Ekoalde elkartearekin egiten dute lan, honek eskuratzen baitizkie bertako ekoizle txikien sasoiko produktu ekologikoak.
Ondalanek Burlatan du sukaldea eta astero prestatzen dituzten 12 plater ezberdinak jasotzeko bost puntu ditute: Burlatan, Zizurren, Tafallan, Unxen eta Uxuen. Dagoeneko 70 bazkide dira etxean otordu horiek gozatzen dituztenak eta Ondalaneko langileentzat bazkideak etxeko dira. Jakin nahi nola zabaltzen dieten bazkide berriei atea?
Bazkideak etxeko
Ondalanekoek azaldu dute nola egiten duten herritarrek haiekin harremana: “Gure berri izateko modu asko daude: sare sozialen bidez, Internetez, komunikabideen bidez…”. Ondalan-kide izan nahi duenak izena ematen du internetez, “baina bazkidetza indarrean jartzeko zuzenean gurekin elkartu behar dira: garrantzia handia ematen diogu elkar ezagutzeari, proiektua ongi azaltzeari, lekua ikusteari…”.
Tresna digitalen eta teknologia baliatzearen alde daude, baina “humanitateari” eutsita. Su txikian lantzen dituzte bazkideen arteko harremanak eta horrela doaz proiektua aberasten: “Garrantzia handia ematen diogu harreman pertsonalak lantzeari eta gure arteko sinergiak sortzeari; ez soilik langile-kooperatibisten artean, baita bazkideen artean ere. Adibidez, argindarra Goienerrekin daukagu eta mugikorrak Izarkomekin eta proiektu horiek ere ezagutarazten dizkiegu gure bazkideei.
Guztia egiten da tratu pertsonalaren bidez eta konfiantzaren bidez”. Konfiantzaren adierazle, bazkide guztiek dute jasotzen puntuen eta sukaldearen giltza.
Bazkide bakoitza ezagutzen dute banaka. Nolakoa da Ondalaneko bazkidea? “Bitxia da, ireki aurretik espero genuen kooperatiba denborarik gabeko jende gaztearentzat izango zela, baina bazkideak adina errealitate ezberdin daukagu. Bada jende gaztea, badira familiak, badira agureak, badira bakarrik bizi diren pertsonak… Bakoitzak ditu bere ezaugarriak eta bere beharrak”.
Jateak elkartzen gaitu
Ostegunero 10:00ak baino lehen egiten dute eskaera bazkideek, ea Ondalanek prestatuko dituen 12 jaki horietatik zein eta zenbat hartu nahi dituzten. Astero aldatzen dira 12 plater hauek eta etxe bakoitzak bere ohitura eta gustuen arabera aukeratzen du, baita trebezien arabera ere: “Lekaleak goxo prestatzen dituenak agian barazkiak eta zerealak eskatzen ditu, beste batzuek alderantziz…”. Eskaera egiteko unean bertan ordaintzen dute internetez, txartelarekin. Eta hurrengo ostegunetik aurrera jaso dezake bakoitzak bere eskaera, ondoen datorkion egun eta orduan, bere giltzarekin banatze puntura joanda.
Bazkide izateko ez da kuota edo permanentziarik jarri behar. Baina egiten den eskaera gutxienez 24 eurokoa izan behar da: “Bada astero eskatzen duen jendea, edo bi astez behin eskatzen duena, baina eskaera egiten duenak gutxieneko hori egin behar du”.
Eskaera egiteko bide nagusia interneta den arren, teknologia berriekin moldatzen ez den jendearekin beste era batera moldatzen dira: batzuk egoitzara joaten zaizkie eta bertan egiten dute eskaera eta beste batzuek telefonoz deituta: “Horretarako elkartzen gara bazkideekin, bakoitzaren beharrak ezagutzeko eta haien moduetara moldatzeko”.
Urtaro bakoitzean batzar bat egiten dute, urtean lau guztira: “Bazkideen eskura daude balantze eta kontu ekonomiko guztiak. Batzar horietan aurkezten ditugu eta hitz egiten dugu ea asanblada zer moduz dagoen, ea bazkideek ideia berririk duten… kooperatibari buruz hitz egiten da eta guztion artean erabakitzen da aurrera begirako lan-ildoa”.
